[et_pb_section fb_built=”1″ _builder_version=”4.3.2″ custom_padding=”0px||||false|false” hover_enabled=”0″][et_pb_row _builder_version=”4.3.2″][et_pb_column _builder_version=”4.3.2″ type=”4_4″][et_pb_text _builder_version=”4.3.2″ text_font_size=”16px” hover_enabled=”0″]

Ons leven hangt aan elkaar van verhalen en onze werkelijkheid wordt bepaald door het perspectief dat we als ‘verhalenverteller van ons eigen leven´ innemen. De bril waarmee we de wereld bekijken kleurt ons verhaal en ons leven. In dit artikel deel ik mijn gedachten over het ‘perfectie perspectief’. Een op het eerste gezicht aantrekkelijke bril, maar als je beter kijkt blijkt dat slechts schone schijn…

[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][et_pb_row _builder_version=”4.3.2″ custom_padding=”0px||||false|false” hover_enabled=”0″][et_pb_column _builder_version=”4.3.2″ type=”4_4″][et_pb_text _builder_version=”4.3.2″ text_font_size=”16px” hover_enabled=”0″]

Helaas pindakaas
De cursus omgaan met teleurstellingen gaat helaas niet door. Deze kreet komt uit een theatershow van Herman Finkers, alweer een tijd geleden (en het is trouwens ook de titel van zijn boek dat vorig jaar november verscheen). Het is een grap die me is bijgebleven, misschien wel omdat hij een diepere waarheid raakt; Het leven zit vol teleurstellingen, de een na de ander, en eigenlijk wennen we daar nooit aan. Ik tenminste niet. Al houden we ons groot en vinden we dat we het best goed voor elkaar hebben, aan teleurstellingen ontkomen we niet. Vroeg of laat dient zich weer zo’n situatie aan waarvan je denkt. Hé getsie, wat is dit nou? Waarom lukt dit niet? Waarom krijg ik niet wat ik had verwacht? Ik doe toch mijn best? Dan moet het toch goed gaan?

Iedereen kan slagen
Schrijver Penelope Fitzgerald heeft dit idee mooi verwoord in haar roman De Boekhandel. Ondanks tegenslag en sabotage houdt Florence, de heldin van het verhaal, moedig haar nieuwe boekhandel open. Haar redenatie is als volgt: je moet toch zeker slagen, als je alles geeft wat je hebt. Dat is een aantrekkelijk en wijdverbreid geloof. Als je maar alles op alles zet kun je je dromen leven, het perfecte leven leiden, is dat geen heerlijk vooruitzicht? Er zit echter een addertje onder het gras, meerdere zelfs. Juist door dit idee van de haalbare perfectie, de maakbaarheid van het leven en de creatiekracht van het individu, zijn teleurstellingen zo moeilijk te verkroppen, want als iets anders, minder prettig uitpakt dan we hadden verwacht, zegt dit kennelijk iets over onze inzet…over ons als mens. En dat is eigenlijk helemaal geen fijn gevoel!

Een kans die aan onze neus voorbij gaat, een relatie die niet zo soepeltjes verloopt, een compliment dat naar een ander gaat, een telefoontje dat maar niet komt. Dit soort teleurstellingen kunnen ons behoorlijk terneer drukken, onze hele dag vergallen. 

En hoewel de cursus omgaan met teleurstellingen wederom niet doorgaat, doe ik toch een poging om het leed – al was het alleen voor mezelf – wat te verzachten. En misschien geven mijn gedachten jou ook weer stof tot nadenken. Want ook gedachten zijn besmettelijk. 

Waar zit de angel?

Teleurstelling komt van het Middelnederlandse woord leur, dat verlies betekent. Het is de emotie die de kop opsteekt als we het idee hebben dat we iets hebben ‘verloren’. Eigenlijk hebben we niets verloren, maar wordt er niet aan onze verwachting voldaan. Daar zit dus de angel. Onze moderne samenleving is verslaafd aan perfectie en zelfvervolmaking, we hebben torenhoge verwachtingen van wat het leven eigenlijk zou moeten zijn, en wie wij zouden kunnen zijn als we maar hard genoeg ons best doen. Terwijl de realiteit is dat we heel vaak niet slagen in wat we zouden willen, niet een keer, maar aan de lopende band. Niet omdat we ons best niet doen, maar gewoon omdat het even tegenzit, we niet de juiste mensen kennen, het tijdstip niet gunstig is, we de lat simpelweg te hoog hebben gelegd. Het dagelijkse leven is weerbarstiger dan onze gedroomde werkelijkheid.
Er kan er maar één winnen, dus heeft de rest het nakijken. Dat zijn een heleboel teleurgestelde, soms ook boze mensen. En degene die nu wint, verliest een volgende keer.
Eigenlijk zijn we allemaal ‘verliezers’. Dat klinkt misschien negatief, maar is tegelijkertijd ook een enorm bevrijdende gedachte. Niet slagen, maar falen is doodnormaal. In mijn podcast met theatermaker Annemarie Koopman omschreef zij het als ‘struikelend vooruitgaan’. Dat vind ik een mooie insteek. Als we van onszelf stomme fouten mogen maken, sukkelig doen, struikelen en stotteren, geeft dat veel speelruimte! En misschien kunnen we dan bij het bekijken van het geklungel en de sociale onhandigheden van anderen ook de perfectiebril afzetten.  

Als we van onszelf stomme fouten mogen maken, sukkelig doen, struikelen en stotteren, geeft dat veel speelruimte! 

De kwaaie sprinkhaan

Dat brengt ons bij een ander addertje onder het gras van het perfectie perspectief. Als iemand perfect zou kunnen zijn – lees: precies zou doen wat wij van hem of haar verwachten – maar dat niet blijkt te zijn, dan doet hij of zij dus iets verkeerd. En daarmee projecteren we onze teleurstelling op een ander. Hij of zij krijgt de schuld. Zo wordt onvervuld verlangen niet alleen meer een vervelende persoonlijke emotie, maar kan het ook onze verbinding met anderen beschadigen. In het verhaal ‘Het grote avontuur van kleine Lise’ dat ik schreef samen met kindercoach Monique Smal, is een van de personages die we ten tonele voeren, een hele kwaaie sprinkhaan. Bij het minste of geringste springt hij uit zijn vel. Waarom hij zo kwaad is? Hij ziet alles dat anders gaat dan hij verwacht, als een teken dat anderen hem persoonlijk en moedwillig dwarszitten. Dat is het verhaal dat hij zichzelf vertelt. Iedereen heeft het op hem gemunt. Woede geeft explosieve kracht – ik noemde het in dit verhaal de superspringwoede – maar indien niet goed getimed en gedoseerd kan het veel kapot maken.

De bril met gebroken glazen
Gezien de negatieve bijwerkingen van de perfectiebril, namelijk onrealistisch hoge verwachtingen, leidend tot teleurstellingen en woede, lijkt het me een goed plan om de lat een stukje lager te leggen en te accepteren dat falen een groot onderdeel is van het leven. Als we kijken door een bril met gebroken glazen, zien we paradoxaal genoeg veel helderder dat we allemaal een beetje gebroken en imperfect zijn. Dat we als mensen eerder knoeiers dan kampioenen zijn en dat juist dat ons zo mooi maakt!

[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][et_pb_row _builder_version=”4.3.2″ column_structure=”1_2,1_2″][et_pb_column _builder_version=”4.3.2″ type=”1_2″][et_pb_text _builder_version=”4.3.2″ hover_enabled=”0″]

Luister hier naar het gesprek met Annemarie Koopman

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”4.3.2″ hover_enabled=”0″][/et_pb_text][/et_pb_column][et_pb_column _builder_version=”4.3.2″ type=”1_2″][et_pb_text _builder_version=”4.3.2″ hover_enabled=”0″]

Nieuwsgierig naar het boek? Je kunt het bestellen op de website van Monique Smal www.sunshinestories.nl

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.edithdewit.nl/wp-content/uploads/2020/03/boeklise-scaled.jpg” _builder_version=”4.3.2″ hover_enabled=”0″][/et_pb_image][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]